2024-2028 stratejisinde İstanbul küresel kent oldu

İSTANBUL-BHA

2024-2028 yıllarını kapsayan "Bölgesel Gelişme ve Ulusal Stratejisi" belgesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanmıştır. Bu strateji, bölgelerin küresel ekonomik bütünleşmesini güçlendirmeyi, rekabet güçlerini artırmayı, bölgeler arası ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri azaltmayı ve afetlerden sonraki ekonomik ve sosyal iyileşmeyi hedeflemektedir.

Stratejinin temel adımlarından biri, "mekansal tipoloji ve küresel entegrasyon" kavramını uygulamaktır. Dijitalleşme ve artan mobilite gibi küresel gelişmeler, ülkeler arası etkileşimi artırırken, hem fırsatlar hem de riskler doğurmaktadır. Bu nedenle, öncelikli hedef bölgelerin küresel ekonomiye daha etkin entegre olmalarını sağlamaktır.

Yapılan analizler, Türkiye'nin uluslararası ekonomik ve sosyal ilişkilerinin hızla geliştiğini göstermiştir. Bu ilişkileri daha da güçlendirebilecek potansiyele sahip bazı iller belirlenmiştir. Bunlar arasında "küresel iller" ve "potansiyel küresel iller" olarak sınıflandırılan şehirler yer almaktadır.

İstanbul: Tek Küresel İl

Küresel entegrasyon açısından öne çıkan az sayıda ilin, ülkenin batı bölgelerindeki en gelişmiş şehirler olduğu tespit edilmiştir. İstanbul, ülkenin merkezi konumunda bulunması ve diğer tüm illere göre çok daha gelişmiş olması nedeniyle açık ara farkla "küresel kent" olarak tanımlanmıştır.

İstanbul'un küresel il olarak belirlenmesinde, dış hat yolcu trafiği, dış ticaret hacmi, finans ve sigortacılık faaliyetlerinin büyük bir kısmı ve tescil edilen patentlerin neredeyse yarısının bu şehirde gerçekleştiği etkili olmuştur.

Türkiye nüfusunun %18'ini barındıran İstanbul, aynı zamanda ülkede izinle çalışan yabancı uyruklu kişilerin yaklaşık %40'ına ev sahipliği yapmaktadır. İstanbul'un bu belirgin üstünlüğünün yanı sıra, "potansiyel küresel iller"in de teknoloji üretimi, yabancı sermaye yatırımı ve yabancı çalışan sayısı bakımından Türkiye ekonomisine önemli katkılar sağladığı belirlenmiştir.

Ankara Başta Gelmek Üzere Potansiyel Küresel İller

Başkent olması sebebiyle sahip olduğu avantajlar ve gelişen sanayisiyle Ankara, gelişmiş üretim altyapıları ve geleneksel ticaret merkezleri özellikleriyle öne çıkan İzmir ve Bursa; İstanbul'un etkisiyle büyüyen Kocaeli ve güçlü turizm sektörüyle Antalya, potansiyel küresel iller arasında yer almaktadır.

Bu potansiyel küresel iller arasında Ankara, tescil edilen patent sayısı, bilgi yoğun hizmet sektörlerinde çalışan sayısı ve finansal/sigortacılık faaliyetleri açısından İstanbul'dan sonra ikinci sırada yer almaktadır.

Bursa, orta-yüksek teknoloji sektörlerinde, Antalya ise dış hat yolcu sayısı ve yabancı uyruklu çalışan sayısında İstanbul'u takip etmektedir.

Kocaeli, toplam dış ticaret hacminde İstanbul'un ardından gelirken, orta-yüksek teknoloji sektörlerinde çalışan sayısı açısından da üçüncü sırada yer almaktadır.

İzmir ise dış ticaret hacmi, finans ve sigortacılık faaliyetleri ve bilgi yoğun hizmet sektörlerinde çalışan sayısı açısından Türkiye'de üçüncü sırada bulunmaktadır.