42 yıldır ‘majistral ilaç’ ile hastalara şifa dağıtıyor
Eczacı Şükrü Ciravoğlu, teknolojinin gelişmesiyle seri üretime geçilen ilaç sektöründe neredeyse unutulma noktasına gelinen, halk arasında ‘yapma ilaç’ olarak tabir edilen ‘majistral ilaç’ları 42 yıldır Edirne’deki eczanesinde yapmayı sürdürüyor.
EDİRNE-BHA
73 yaşındaki Eczacı Şükrü Ciravoğlu, Edirne'de 42 yıldır doktorların özel reçetelerine göre hazırladığı majistral ilaçları, eczanesinin laboratuvarında hassas terazi ve özel ekipmanlarla üretiyor. Ciravoğlu, her gün ortalama 7 majistral ilaç hazırladığını ve bunun eczacılık mesleğinin önemli bir parçası olduğunu belirtiyor. İlaçların seri üretime geçmesine rağmen, majistral ilaç yapımının önemine vurgu yapan Ciravoğlu, bu yöntemin ülke ekonomisine de katkı sağladığını düşünüyor. Çünkü ham maddeler ithal edilse bile, işçilik, yardımcı maddeler gibi maliyetler yerel olarak karşılandığı için, ithal ilaçlara göre daha uygun fiyatlarla ve daha az döviz kaybıyla ülkeye kazandırıldığını ifade ediyor.
‘ESKİYE GÖRE AZALDI AMA BUGÜN DE YOK DEĞİL’
Ciravoğlu, majistral ilaçların eczacılık tarihinin başlangıcından beri var olduğunu ancak sanayinin gelişmesiyle seri üretime geçildiğini ve bunun sonucunda majistral ilaç yapımının azaldığını belirtiyor. Yine de majistral ilaçların hala önemli olduğunu vurgulayan Ciravoğlu, bu ilaçların her bireyin özel ihtiyaçlarına göre doktorlar tarafından reçete edildiğini ve piyasadaki seri üretilen ilaçların her ihtiyaca cevap veremediğini söylüyor. Majistral ilaçların geçmişe göre daha az yapılıyorsa da, hala gerekli olduğunu ve eczanede devam eden bir uygulama olduğunu ifade ediyor.
‘GÜNDE ORTALAMA 7 İLAÇ YAPIYORUZ’
Ciravoğlu, son bir yılda 2029 majistral ilaç ürettiklerini belirtiyor. Bu rakama göre eczanede her gün ortalama 7 majistral ilaç hazırlandığını söylüyor. Ciravoğlu, bu durumun sadece eczacılık mesleğinin önemli bir parçası olmakla kalmayıp, ülke ekonomisine de katkı sağladığını vurguluyor. Çünkü kullanılan ham maddeler ithal olsa bile, üretim sürecindeki işçilik ve yardımcı maddeler yerel kaynaklardan karşılandığı için, ithal ilaçlara göre daha uygun fiyatlarla ve daha az döviz kaybıyla ülkeye kazandırıldığını ifade ediyor. Ciravoğlu, yaptıkları bu çalışmayla halkın ve hastaların hizmetine sunulduklarını belirtiyor.
‘YAPAN ECZANE SAYISI AZALDI’
Ciravoğlu, majistral ilaç yapan eczane sayısının azaldığını belirtiyor. Çünkü doktorların yoğun iş yükü, reçetelerin geri dönüşü, ilacın bulunmaması veya hazırlanamaması gibi nedenlerden dolayı eczaneler majistral ilaç hazırlamaktan kaçınıyor. Ciravoğlu, majistral ilaç reçetelerinin azalmasının yanı sıra kullanılan ham maddelerin son kullanma tarihlerinin kısa olması nedeniyle de eczanelerin bu hizmeti sunmaktan çekindiğini söylüyor. Ancak bu tür ilaçların eczacılık eğitiminin bir parçası olduğunu ve eczacılık fakültelerinde öğrencilere öğretildiğini belirtiyor.
‘BÜYÜK ORANDA CİLDİYE İLAÇLARI YAPIYORUZ’
Ciravoğlu, majistral ilaçların çoğunluğunun dermatoloji uzmanlarının yazdığı reçeteler doğrultusunda cildiye alanında hazırlandığını söylüyor. Egzama, sedef ve alerjik reaksiyonlar gibi durumlarda kullanılan merhemler ve solüsyonlar en sık hazırlanan ilaçlar arasında yer alıyor. Bunun yanı sıra kulak burun boğaz hastalıkları için damlalar da hazırlanan ilaçlar arasında bulunuyor. Ciravoğlu, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Kliniği'nde "sihirli gargara" olarak adlandırılan ve kemoterapi gören hastaların ağız florasını düzenlemek için kullanılan bir majistral ilaç hazırladıklarını ve bunun hastalara rahatlama sağladığını belirtiyor.
‘REÇETESİZ YAPMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL’
Ciravoğlu, eczacılık fakültelerinden mezun olan yeni öğrencilerin majistral ilaç hazırlama konusunda hevesli olduğunu söylüyor. Staj yapacakları eczaneyi seçerken bu hizmeti sunan eczaneleri tercih ettiklerini belirtiyor. Ciravoğlu, halktan gelen yoğun bir talep olduğunu, "sedef veya egzama için ilaç yapıyor musunuz?" gibi sorularla karşılaştıklarını ancak reçetesiz ilaç hazırlamanın mümkün olmadığını ve majistral ilaçların sadece doktor reçeteleri doğrultusunda hazırlandığını vurgulayarak, "komşuya iyi geldi, bana da iyi gelir" gibi gerekçelerle ilaç isteyenlere cevap veremediklerini belirtiyor.
Adem Batuhan SEVER