Kanserin antik dönemdeki bilgi kökenlerine ışık tutan buluntu!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

ISPARTA-BHA

Pisidia Antiokheia Antik Kenti, Yalvaç’ın en önemli tarihi ve turistik merkezlerinden biridir. 2024 yılında bu antik kentte gerçekleştirilen kazı çalışmaları sırasında dikkat çekici bir keşif yapıldı: “Kanser Hastalığına Karşı Yapılmış Tılsımlı Amulet”.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, bu yılki çalışmaları Aedilicus Tepesi’ndeki kilise çevresinde yoğunlaştırdıklarını belirtti. MS 10. yüzyılda manastır olarak kullanılan bu yapı, kalın bir duvarla çevrilmiş. Bu duvarın iç tarafında yapılan kazılarda depolama alanları, farklı amaçlı yapılar ve 4. – 6. yüzyıllara ait anıtsal bir çeşme gün yüzüne çıkarıldı.

Depolama alanlarında büyük toprak kaplar (Pithos) bulundu. Ancak en dikkat çekici buluntu, kolye olarak kullanılan bir “gemma”ydı. Bu amulet, Antiokheia kazılarında şimdiye kadar bulunan en benzersiz eserlerden biri. Gemma, Antik Dönemde kanser hastalığının nasıl algılandığına dair önemli ipuçları sunuyor.

Kolyenin bir yüzünde yengeç, diğer yüzünde ise hastalığın şifası için yazılmış sözler bulunuyor. Bu, kızının kanserden kurtulması için babasının yaptırdığı bir tılsımlı kolye. Antik Çağın en büyük hekimlerinden Galen, kanseri yengece benzeterek, kanserli bölgenin etrafındaki siyah damarları yengecin bacaklarına benzetiyordu. “Kanser” kelimesi de Yunanca “karkinos” yani yengeç sözcüğünden geliyor.

Bu tür tılsımlı taşlar Helenistik Dönemden MS 4. yüzyıla kadar yaygın olarak kullanılıyordu. Antiokheia’da bulunan bu örnek, Anadolu’da günümüze kadar ulaşmış en iyi korunmuş ve en anlamlı resim ve yazı içeren eser. Bu obje, Mısır, Anadolu ve Mezopotamya’dan gelen batıl inançların etkilerini gösteriyor. Kilise tarihinden daha eski bir döneme ait bu eser, uzun yıllar kullanılmış ve 10. yüzyılda kiliseye bırakılmış olmalı. Değerli bir taştan yapıldığı için önemini yitirmemiş. Kanser hastalığına iyi geldiğine inanıldığı için birçok kişi tarafından uzun yıllar kullanılmış olabilir.